Sanat Tarihi öğrencisi Mukaddes Gölge Sanatın Yolculuğu için Türk Tarihi’ni Aydınlatan Eser “Pazırık Halısı” yazısını yazdı.Okumanızı tavsiye ederiz…İyi okumalar…
1949 yılında Sergei Ivanovich Rudenko’nun Sibirya höyüğünde yapmış olduğu bir kazı esnasında uyuyan bir tarih bulundu, öyle bir eser ki günümüze ulaşması ayrı bir mucize geçmişin izlerini, Türk tarihinin genel kültürünü net bir şekilde ortaya koyması ayrı bir mucize…
Dünyanın en eski halısı olarak kabul gören “Pazırık Halısı” İskit prensinin dondurulmuş mezarında bulundu. Halının günümüze ulaşmasında elbette dondurulmuş olmasının önemli bir rolü vardı. Pazırık Halısı MÖ 5.yy da yünden yapılmıştır. Pazırık Vadisi’nde bulunduğu için de “Pazırık” ismini almıştır. 5.yy da yaşamış olan Persli Ahamenişlere, İskitlere ya da Türki gruplara ait olduğu düşünülmektedir.
Pazırık Halısı’nın Özellikleri;
Halı 1.89×2 m. boyutunda ve çok ince yünden (iplik) yapılmış olup, 10 cm2’de 36.000 Gördes düğümü ile inanılmaz ve dahasonraları erişilememiş bir ustalık eseridir.
3’ü dar 2’si geniş bordürlerden oluşmuştur. Ana bordürde kırmızı zeminde atların üstüne binmiş süvariler görülmektedir. Süvarilerin giyim tarzı Hun giyim tarzı olan tunikalar ve dize kadar uzanan çizmelerdir. Atlar süslüdür bu bordür halıyı çepeçevre sarar. En dışta olan bordürde hayvan motifleri arslan ve griffonlar bulunur. 2. Bordürde hun çiçeği ( nilüfer de denilir bazı kaynaklarda) bulunur. İç bordürde ise sığır ve geyikler otluyormuş gibi bir tarzda işlenmiştir. Koyun yününden iplikle dokunmuştur. Türk düğümü kullanılmıştır. Kırmızı hakim renktir. (griffon ilk çağ uygarlıklarının sık sık sembol olarak kullandıkları, başı kartal, bedeni aslan olan bir figürdür)
Pazırık Halısı’nın Türk Tarihi Açısından Önemi;
Üzerinde net bir şekilde ifade edilen figürler bize bu eserin Türk Atalarımızdan miras kaldığını açıkça göstermektedir. Halının kalitesi, Türk yaşam tarzı ve stilini yansıtması, bizler için geçmişe daha fazla bilgiyle bakmamız da yardımcı olmuştur.
Dipnot: ilgilenenler için Pazırık Halısı Hermitage Müzesinde sergilenmektedir.
Sanat Tarihi Öğrencisi
Mukaddes Gölge
