1580 tarihinde Zal Mahmut Paşa tarafından Mimar Sinan’a inşa ettirilmiştir. Külliye, Cami, iki medrese, türbe ve çeşmeden oluşan küçük bir külliyenin parçasıdır. Yapılar, alanın engebesine göre iki basamaklı biçimde yerleştirilmiş, buna bağlı olarak planlar ve örtü düzeni değişmiştir. Külliyenin yapıldığı arazi Haliç’e doğru meyilli bir arazidir. Bunun için camii bir platform üzerine kurulmuş olup araziyi iyi kullanmak için setler yapılmıştır. Caminin kuzey alanının altına dükkanlar yapılmıştır. Külliyede iki ayrı medrese bulunmaktadır.
CAMİ
Tek kubbeli plan şemasında inşaa edilmiştir.İkisi bagımlı ikisi bagımsız ayak üzerinde dört atkı kemerle taşınan bir kubbeye sahiptir. Mihrap yönü hariç 3 yönden galerilerle çevrili olup bu galerilerde farklı üst örtü görülür. Beş gözlü bir son cemaat yerine sahiptir.Yapı kubbeye kadar yükselen duvarlarıyla pramidal görüntüden uzaklaşmış iç kısımda ise Edirne Selimiye , Süleymaniye ve Şehzade Mehmet camilerinde görülen mekan bütünlügü yan galerileri yüzünden bozulmuştur. Mimar Sinan bu düzenlemelerle yine farklılıgını ortaya koyup yeni şeyler denemiştir. Diger yandan 2 renkli taş işciligi cini panolar ve mermer malzeme özelliklere yer vererek klasik unsurlardan mahrum bırakmamıştır camiyi.
- Bu cami Türk sanatındaki mihrap önü geleneğinin gelişmiş bir örneğini sunar.
OSMANLI SANATINDA KÜLLİYENİN YERİ
Külliye ilk olarak topografik zorlamalardan ötürü kademeli yerleşim düzeniyle dikkati çeker. Cami ve medresenin ortak bir avluda buluşması ilk olarak İnegöl ishak paşa küllüyesinde ortya çıkmış ve daha sonra ;
- Beşiktaş Sinan Paşa Külliyesi
- Topkapı Kara Ahmet Paşa Külliyesi
- Kadırga Sokullu Mehmet paşa Külliyesi
- Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
- Halepteki paşa külliyeleriyle temsil edilmiştir.
