Mısırda Kahirede Katai bölgesinde yer almaktadır. Yapının bir kitabesi olup aynı zamanda vakfiye içeriği taşımaktadır. Türk İslam mimarisinin vakfiyeli en eski kitabesidir.
Yapının kitabesinde Tolunoğlu Ahmet‟in camiyi 879 da tamamlattığı yazılıdır. Ancak böyle bir yapının bir yıl içerisinde mümkün olmadığı için tamamlanma tarihinden bir kaç yıl önce başlanmış olmalıdır.
Makrizi bu yapının 876-879 yıllar arasında inşa edilmiş olacağını vurgulamaktadır.
Yapının önemli iki onarımı vardır birinci onarım 1077 de Fatimiler zamanında Mutesirbillah tarafından yapılmıştır.
İkinci onarım ise Memlükler zamanında Husameddin Laçin tarafından 1296-97 yılında gerçekleşmiştir. Tolunoglu Ahmet Cami Abbasi sanatı içerisinde değerlendirilir ve mimari süsleme ve malzeme açısından Samarra yapıları ile benzerlik göstermektedir.
Kahirede çok eski zamanlardan beri inşaatta taş malzeme kullanılmaktadır. Bu yapı ise tamamen tuğladan inşa edilmiştir bu yüzden bu yapı için tuğla ocakları kurulmuş olmalıdır ve muhtemelen Samarradan ustalar getirtirelek onlara yaptırılmıştır.
162×162 m ölçülerinde kare bir alana oturmakta olup 3 yönden 19 metre genişliğinde ziyade avlusu vardır. Asıl harim kısmı 122×140 m ölçülerinde olup, bunun 92×92 m ölçülerindeki alanı avludan oluşmaktadır.
Avlu 3 yönden revaklarla kuşatılmıştır kıble yönünde ise 35 m derinliğinde asıl ibadet mekanı yer alır.
Mihraba paralel 5 neften meydana gelmektedir. Mimari bakımından ayak düzeni kemer düzeni açısından revak kısmı ile benzerlik göstermektedir. Yaklaşık 2.5×1.5 m ölçülerinde payaler tuğla malzeden örülmüş ve köşelerine sütünceler yerleştirilmiştir.
Payelerin üzerlerine sivri kemerler oturtulmuştur. Kemer boşluklarına ise sivri kemerli pencere açıklıklarına yer verilmiştir. Üzerileri düz ahşap örtü ile kapatılmıştır. Avlunun etrafı revaklarla hareketlendirilmiş ilaveten kemer köşelerinde rozetlere üzerinde rozet kusağına ve en üstte de mazgal siperlerine yer verilmiştir. Ayrıca gerek harimde gerek revaklarda sütun başlıklarından itibaren hemen hemen boş yer bırakılmamacasına bitkisel unsurlarla alçı üzerine süsleme yapılmıştır.
Bugün caminin üst örtüsünde ahşaptan oluşan mihrap önü kubbesi vardır. Orjİnalde kubbe yoktur bu 1296-97 onarımında eklenmiştir.
Yapıda bol miktarda kapı açıklığına yer verilmiştir. Dış avluda 20 kadar içte ise 23 kadar kapı açıklığına sahiptir.
Avlunun etrafında ki şadırvanı kare planlı olup baldaken tarzdadır. Orjinalde ki şadırvandan bahsedilir ve fevvare adi ile anılan ve 10 sutun tarafından tasınan revaklı bir sadıvarndır ve en eski sadırvan olması açısından önemlidir.
Yapının 6 mihrabı vardır. İkisi kıble duvarında, ikisi 3. sahnın ayaklarında, diğer ikiside 5 sahnın ayaklarında yer almaktadır.
Kıble duvarında ki orjinal mihrap kısmen ayakta olup kavsaradan yukarısı orjinaldir. Köşelerde rozetlere yer verilmiştir. Sivri kemerli olup Bizans etkili sütünceleri tek devşirme unsudur nis içerisinde yer alan boyalı ahşap kaplama ile cam mozaikten Kelime-i Tevhid onun altında ki renkli memer 2. onarımdan kalmadır. Kıble duvarındaki ikinci mihrap 2.onarımdan kalmadır. 3. sahındaki mihraplar 10.yy‟dan kalma olup alçı süslemeleri ile Samarra ile benzerdir. 5. sahının sağ ayağındaki mihrap Fatimiler devrinde Eftan Şahin Şah tarafından yapılmıştır. Tamamen alçıdan olup oldukça gösterişlidir. Fatimiler tarafından günümüze kadar gelen nadir örnektir. Bundan dolayı orjinali müzeye kaldırılmıştır. Diğer ayaktaki ise yine 2. onarımdan kalmadır.
Yapının ahşap bir minberi vardır. Memlüklüler dönemine aittir. Müezzin mahfili geç dönemdir.
Yapının kuzey batısında malviye tarzı bir minareye yer verilmiştir.
