Mşatta Sarayı

Ürdün‟ün Mişatta şehrinde, Ürdün Nehrinin doğusunda çöl ortasında yer alır. Mişatta şehri Halife II.Velid zamanın da kurulmuştur. Büyük Emevi saraylarından birisidir.  Bu dönemdeki Emevilerin iç sorunlarından dolayı 743 yılından sonraya tarihlendirilir. Bu sebeple yarım kaldığı düşünülmektedir.

144 x 144 m ölçülerinde kare planlı bir yapıdır. 2m kalınlığa yakın taştan örülmüş duvarları vardır.  Bu kuleler dıştan köşelerde 7m çapında silindir, diğer yerlerde  5m çapında yarım silindir kulelerle takviye edilmiş kalevari bir yapıdır.  Aslında kuzey-güney istikametinde 3 yapıdan ibarettir. Sadece orta bölüm inşaa edilmiş, diğer iki bölüm ve saray tamamlanmamıştır.  Güney cephenin ortasında giriş kapısı bulunur. Kasrul Hayrul Garbi deki gibi iki yandan kulelerle destekli bir kapıdır. Tek farkı buradaki kuleler yarım sekizgen formdadır.  Bu kapıdan, 17m derinlikte, 9m genişlikte bir giriş koridoru ve iki yanda aynı boyutlarda bir mekan bulunmaktadır. Bunun devamında enine planlı 27 x 23m ölçülerinde bir avluya ulaşılır.  Avlu etrafında farklı büyüklüklerde mekanlar yer alır. Sadece güneydoğu köşedeki mekanın niteliği bellidir. Burada bulunan mihrap nişinden dolayı buranın mescid olduğu düşünülmektedir.  Bu avlunun kuzeyinde 57 x 57m ölçülerinde kare planlı merkezi avluya ulaşılır.  Avlunun kuzeyinde 3 yuvarlak kemerli bir kapı bulunur. Ortadaki yanlardan daha geniş ve yüksektir.  Bu kapılardan 22m uzunlukta bir koridordan geçilerek taht odasına ulaşılır.  Bu bölüm 10 x10m ölçülerinde kare planlı ve güney yön hariç 3 yönden 5m derinlikte, 4m genişlikte yarım yuvarlak hücreler ile genişletilmiştir.  3 dilimli yonca formunda oluşu kilise formunu anımsatmaktadır.

 Üst örtüler yıkılmıştır. Taht odasında kare mekanın üzeri kubbe ile hücrelerin üzeri ise yarim kubbelerle örtülü olması merkezi planlı bir yapı formu ortaya koymaktadır.  İki yanda bulunan yuvarlak kemerli dar kapılardan ise, 22m uzunluğunda koridorlardan geçilerek doğu ve batıda bulunan beytlere geçilmektedir.  Beyteler 10-11 odadan oluşmakta, sarayın yapılmayan bölümleride buradan hareketle yapılması düşünülmüş olabilir.

 

Sarayın güney cepesindeki kapının doğu ve batısında 20m olmak üzere toplam 40m‟lik alan; birkisel, geometrik ve figürlerler tamamı taşa işlenmiş şekilde bir kuşak halinde süslemelidir.  Yaklaşık 3 m yükseklikte ve taban genişliği 2,5m olan büyük üçgenler bir düz bir ters şeklinde uygulanmıştır. Bunların içinde 6 ve 8 dilimli iri gülbezekler bulunmaktadır.  Gülbezeklerin çevresi asma bitkileriyle süslenmiş helezonik biçimde doldurulmuştur.  Güneybatı tarafta bitkisel süslemeler arasında, hayvan tasvirleri „kuş, ayı, arslan‟ yanı sıra „grifon, sfenks‟ gibi mitolojik yaratıklarda tasvir edilmiştir.  Doğu cephede fidürün bulunmayışı, muhtemelen mescid‟den dolayıdır.  Bu süslemeler (1903-04) yıllarında Almanya Kayzer Frederich Müzesine götürülmüştür.

 

About

You may also like...

Your email will not be published. Name and Email fields are required