Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın 10 Eylül 1921’de başlayan Türk genel karşı taarruzunda, düşmandan geri alınan ilk tepedir. Dua Tepe Viyana önlerinde başlayan geri çekilişin sona erdiği bir dönemeç, Düşmanın Ege Denizine dökülünceye kadar kovalandığı, sonu aydınlık bir sürecin başlangıç noktasıdır.
Türk Kurtuluş savaşının dönüm noktası sayılan Sakarya Meydan Muharebesinin cereyan. ettiği son savunma hattı üzerindeki Dua Tepe, Gazi Tepe, Türbe Tepe ve Mangal Dağı’nın ağaçlandırılması ve anıt yapımı kapsamında öncelikle ele alınan Dua Tepe’de Ekim 1999 tarihinde çalışmalara başlanıp; 20 000 ağaç ile ağaçlandırılması ve anıt tamamlanarak 12 Eylül 2000 tarihinde düzenlenen bir törenle hizmete açılmıştır.
Dua Tepe’deki Anıt, otopark, bağlantı yolu, yürüme yolu, tören alanı ve anıt olmak üzere beş ana bölümden meydana gelmiştir. Anıt duvarlarında, Dua Tepe’ deki seksen bir şehidin pirinç harflerle yazılmış bilgileri bulunmaktadır. Anıtın ve heykellerin yaratıcısı Devlet Sanatçısı heykeltıraş Metin YURDANUR’ dur. Anıt simgesel olarak, Anadolu halkının Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yüzyılların geriye çekilişini tersine çevirerek Dua Tepe’ de coşkun bir ırmak gibi zaferlere ve uygarlığa koşmasını anlatır.
Mustafa Kemal’ in Şahlanan atının üzerindeki figürü Türk Milletinin önderi olmaktan duyduğu gurur ve mutluluğu ifade etmektedir. Geri plandaki Atatürk, İnönü ve Fevzi Çakmak’ın heykelleri emir komuta birliğini, Halide Edip Adıvar’ın heykeli ise Türk Kadınının Kurtuluş Savaşına olan katkısını anlatmaktadır. Atatürk ve yaverinin dürbünle ovayı izledikleri hali ise birazdan kazanılacak olan zaferi ve ardından gelecek bağımsızlığı umutla bekleyen Türk Ulusunu ifade eder. Üzerinde bulunduğumuz Dua Tepe, Mustafa Kemal Paşa’nın Gazi Tepe’de attan düĢmesi sonucu kaburga kemiklerinin kırılmasına rağmen görevini ısrarla sürdürdüğü ve bu nedenle Türk’ün azim ve kararlılığının simgesi olmuş bir arazi kesimidir.
Anıtta bulunan iki bayraktan biri 38. alayın sancağını, diğeri ise Türk Bayrağını ifade etmektedir. Ayrıca M. Kemal’in şahlanan atının üzerindeki figürü, birçoğunun en çok sevdiği oyuncağı ile oynarken yaşadığı mutluluğu ve heyecanı ifade etmektedir. Bu gün önünde gururla durduğumuz bu anıt, cansuyunu; 5377 Şehidin kanından, dul kalan telli duvaklı gelinlerin, gözünü kırpmadan evlatlarını bu vatana feda eden yaşlı anaların, yetim yavruların gözyaşlarından alarak filizlenmiĢtir. “ Mustafa Kemal Paşa’nın muharebeyi idare ettiği siperlere girdiğimde;- Gelin hanımefendi, harbediyoruz. Dua tepeye hücum ediyoruz dedi. Biraz sonra Dua Tepe alınmıştı. Üstünde bir tek Türk askerinin, güneşin altında, elinde bayrakla ayakta durduğunu gördüm. işte o an, Türk’ün makûs talihinin artık değiştiğini hissettim.”
